Ο Πολιτιστικός Αντίλογος σε συνεργασία με τις εκδόσεις Μεταίχμιο
και το βιβλιοπωλείο Παπαχρήστου παρουσίασαν το νέο βιβλίο του Κώστα Ακρίβου
"Αλλάζει πουκάμισο το φίδι"
Μίλησαν για το βιβλίο, η φιλόλογος Παναγιώτα Μουρδουκούτα,
ο δημοσιογράφος Θανάσης Παντές κι ο συγγραφέας.
Η παρουσίαση έγινε το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014 στις 7.30 μ.μ.
στο καφέ "...στο κύμα” Ναβαρίνου 167 στην παραλία της Καλαματας
https://www.facebook.com/events/409049055907317/
Συνέντευξη του Κ.Ακρίβου
Η εισήγηση της Παναγιώτας Μουρδουκούτα:
Παρουσίαση
του βιβλίου του Κώστα Ακρίβου: «ΑΛΛΑΖΕΙ ΠΟΥΚΑΜΙΣΟ ΤΟ ΦΙΔΙ»
Καλησπέρα σας. Τα φίδια με
τρομάζουν και τα φιδοπουκάμισα. Έτσι, όταν ο Θανάσης Παντές μου ζήτησε να
συμμετέχω στην παρουσίαση αυτού του βιβλίου, και τον ευχαριστώ πολύ για αυτό,
σκέφτηκα τι θέλω εγώ με τα φίδια. Ο τίτλος με κεφαλαία γράμματα και χωρίς
σημεία στίξης , κάποιο θαυμαστικό ή ερωτηματικό ή ακόμα και αποσιωπητικά, σε
οδηγεί σε πολλές ερμηνείες. Το εξώφυλλο προέρχεται από την ινδονησιακή εκδοχή
της ιστορίας του λαγού και της χελώνας και είναι έργο του Τζόκτις Χιτάρα. Ο
Κώστας Ακρίβος με το μυθιστόρημα του αυτό κινείται στο χώρο και το χρόνο των
Ελλήνων. Ξεκινά από ένα χαμάμ της Αδριανούπολης. Ντρέπεται να πει πως είναι
Έλληνας και να απολογηθεί για την κατάντια της χώρας, Στη συνέχεια ακολουθεί
ένα οδοιπορικό σε χωριά και πόλεις της Ελλάδας, σε νησιά , σε βουνά, σε
μοναστήρια: Θεσσαλονίκη , Βόλος, Γιάννενα, Αίγινα, Νάξος, Χίος, Μετέωρα,
Πομακοχώρια, Άγραφα, Καλαμάτα, Σπάρτη, Ανδρίτσαινα… Συνήθως υπάρχει μια αφορμή:
ένας παλιός μαθητής, ένας ζωγράφος, ένα μνημείο, ένας φίλος, ένα μήνυμα... Η
αφήγηση πρωτοπρόσωπη, χειμαρρώδης. Αλλού ευθύγραμμη , με χρονολογική σειρά
παραθέτει γεγονότα, αλλού με αναδρομές στο παρελθόν και με πρόδρομες αφηγήσεις
σε οδηγεί στην ιστορία και τη μυθολογία των Ελλήνων, στη λαογραφία , στις
τέχνες και τον πολιτισμό τους, στα λάθη τους, στο μέλλον τους. Από τον Παλαμήδη
του Τρωικού πολέμου στον Μακρυγιάννη, από τους Βαλκανικούς πολέμους στους
θαλάμους μελλοθανάτων του τελευταίου εμφυλίου, από τους κλέφτες και τους
σταυραδερφούς στην κυπριακή τραγωδία. Αν και ο αφηγητής- πρωταγωνιστής στο
μυθιστόρημα βασανίζεται επειδή έχει στερέψει από ιδέες και δεν μπορεί να γράψει
άλλο βιβλίο... η πλοκή και η εξέλιξη του συγκεκριμένου μυθιστορήματος άλλα
δείχνουν. Σε κάθε πόλη ή χωριό που επισκέπτεται σε περιμένει μια έκπληξη. Μια
μικρή ή μια μεγάλη ιστορία ανθρώπων . Στη Λευκίμμη τον εντυπωσιάζει η
παραδοσιακή φορεσιά, στο Μαρμάρι ο αυτοδίδακτος βιολιτζής Γιώργης Σφυρίδης,
στην Πλατιάνα ο παπα - Οδυσσέας ο 70 άρης γέροντας που βοηθά τους χωρικούς να
χτίσουν ξανά τα καμένα σπίτια τους, να φυτέψουν λιόδεντρα, Ο Μπαρμπα Λάμπρος
και η κυρά Σταμάτω στη Γρανίτσα που περιμένουν το αγνούμενο στην Κύπρο αγόρι
τους… Ο Κώστας Ακρίβος προσωπικά με ταξίδεψε σε γνώριμες γωνιές , ανέσυρε μνήμες
από κοινά βιώματα: ο γύρος του νησιού στα Γιάννενα, η σχολική εκδρομή στις
Αμύκλες, Η Στέρνα στο Καπέσοβο της Ηπείρου με την Έλλη και τα σπιτικά γλυκά
της, Τα Άνω Πεδινά , ένα άλλο Ζαγοροχώρι, η Μύκονος και η Σύρος με τον
ελληνονορβηγό Ούλοφ που είχα την τύχη να ακούσω στη Σάμο να παίζει καταπληκτικά
βιολί, ο εκνευρισμός για τα καφέ που δεν σερβίρουν ελληνικό στο μπρίκι… Όταν
διαβάζω τους προβληματισμούς του φίλου του Τσιρίλο είναι σαν να φωτογραφίζει
κάποιος τη σκέψη μου. Για το Παλαμήδι σημειώνει ένα σχόλιο του Καρκαβίτσα: «ωχ,
ωχ ανθρώπινο αίμα μυρίζει» που με εκφράζει απόλυτα. Πράγματι παρά την
καταπληκτική θέα από το Παλαμήδι η ιστορία του δεν σε αφήνει να την απολαύσεις.
Ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας αλλά και πολλοί άλλοι που φυλακίστηκαν ή και ξεψύχησαν
εκεί, κάθε φορά που ανηφορίζω στο κάστρο, νιώθω πώς δεν με αφήνουν από τα μάτια
τους. Στο βιβλίο του υπάρχει η Ελλάδα της κρίσης. Η ανεργία, τα
ενεχυροδανειστήρια, τα υψηλά ενοίκια, ο φόβος, η ντροπή, τα ακριβά διόδια και
το κίνημα δεν πληρώνω, ο Πάγκαλος με τη γνωστή του φράση, η ατίθαση και
ονειροπόλα νεολαία, οι αδιόριστοι εκπαιδευτικοί , οι κινηματογράφοι που
κλείνουν, η Γιουροβίζιον, οι πανελλαδικές., οι αδέσποτοι σκύλοι, οι πλαστικές
καρέκλες, ο φραπέ και ο καπουτσίνο, τα πικρά σχόλια για τις δημόσιες
βιβλιοθήκες. Και σε αυτό το γκρίζο σκηνικό οι ήρωες του δημιουργούν, επιβιώνουν
με αξιοπρέπεια., ελπίζουν… Η Γαλάτεια, δασκάλα, πουλάει το σπίτι της στο νησί
των Ιωαννίνων για να κάνει εγχείρηση στο τυφλό αγόρι της, ο Ούλοφ διοργανώνει
φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής στη Σύρο, η Μαριάννα νοιάζεται για τη διάσωση
των Ελληνικών σπόρων και ταξιδεύει ως τη Δράμα για ανταλλαγή σπόρων. Κινείται
όμως και στο παρελθόν και θυμίζει ήρωες και γεγονότα όχι ιδιαίτερα γνωστά. Οι
πρώτες 200 σελίδες τρέχουν εύκολα, καθώς ο συγγραφέας κατορθώνει να σε
καθηλώσει με τις ιστορίες του. Στη συνέχεια αναγκάζεσαι να αφήνεις για λίγο το
βιβλίο και να αναζητάς πρόσθετες πληροφορίες για πρόσωπα και τόπους. Για τον
Παναγιώτη Ποταγό, γιατρό από τη Βυτίνα, τον σημαντικότερο Έλληνα εξερευνητή,
που ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου, για τον ζωγράφο Ράλλη Κοψίδη από τη
Λήμνο, για τον Φιλέλληνα Πάτρικ Λη Φέρμορ… Οι ήρωες του άνθρωποι με αξίες,
μεράκι, ιδανικά, ανησυχίες, άνθρωποι της προσφοράς, κινούνται μακριά από τα
φώτα της δημοσιότητας. Όταν το ΕΚΕΒΙ υπήρχε και υλοποιούσε το πρόγραμμα :
συγγραφείς και εικονογράφοι στο σχολείο , οι μαθητές μου έκαναν τη συνηθισμένη
ερώτηση στη φιλοξενούμενη συγγραφέα: Από τι εμπνέεται και γράφει. Εκείνη
απάντησε: διαβάζω, διαβάζω… Ο Κώστας Ακρίβος διαβάζει πολύ: πολλοί συγγραφείς,
Έλληνες και ξένοι και αποσπάσματα των έργων τους παρελαύνουν από το βιβλίο του
. Το βιβλιοπωλείο Φάρος και ο ιδιοκτήτης του κ. Ευάγγελος έχουν τιμητική θέση
στο βιβλίο του. Επίσης ενημερώνεται από τα Μ.Μ.Ε. για ό,τι συμβαίνει στον τόπο
μας και διεθνώς. Καταγράφει, σχολιάζει έμμεσα και άμεσα. Ταξίδεψε με το
τελευταίο τρένο για Καλαμάτα, έμαθε για τα σκουπίδια μας που στολίζουν δάση
διπλανών νομών, επισκέφθηκε χωριά που κάηκαν με τις μεγάλες φωτιές του 2007,
παραθέτει αποσπάσματα άρθρων του διεθνούς τύπου για τη χώρα μας. Στις σελίδες
του φιλοξενούνται θέματα που δεν βρίσκουν θέση στα δελτία ειδήσεων. Ο
συγγραφέας λες και γράφει ένα λεξικό αναμνήσεων, περπατά στο τώρα, μας δίνει
πληροφορίες για κει που η ιστορία ξεχάστηκε και θύμησες της πατρίδας που
είμαστε όλοι εμείς και τη διαβαίνουμε μέσα στο χρόνο και τα μονοπάτια της. Για
όσους από εμάς δεν κάναμε ταξίδια μακρινά όπως λέει το τραγούδι, το βιβλίο θα
μας ταξιδέψει στο ζωηρό παρελθόν μας και στο αρκούντως μίζερο παρόν μας. Όπως
το μυαλό δεν σταματάει να βλέπει το σήμερα αλλά συνεχίζει να γυρίζει και στο
χθες, αυτό κάνει και ο συγγραφέας με το βιβλίο του. Περπατά ανάλαφρα τα αχνάρια
της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας και την καταγράφει με το δικό του μοναδικό τρόπο.
Και όλα αυτά παράλληλα με αγαπημένα μουσικά ακούσματα … Το μυθιστόρημα του
Κώστα Ακρίβου χωρισμένο σε 8 ενότητες- ταξίδια, είναι κατά βάση ταξιδιωτικό
αλλά με προεκτάσεις πρωτίστως πολιτικές και πολιτιστικές αλλά και
περιβαλλοντικές. Κινείται στα βήματα του Παυσανία, του Καζαντζάκη, του Ουράνη…
Το τελευταίο ταξίδι πραγματοποιείται αργότερα, 2014… 2019. Η αφήγηση εδώ
γίνεται τριτοπρόσωπη, ο πρωταγωνιστής αλλάζει. Ο Κώστας Ακρίβος τολμά πρόβλεψη
για το μέλλον της χώρας, μιας χώρας που είναι σε χειμερία νάρκη, που αλλάζει
πουκάμισο όπως τα φιδάκια και ξυπνά από το λήθαργο έτοιμη για μεγάλες αλλαγές.
Σε μια εποχή εθνικής κατήφειας ο συγγραφέας αναρωτιέται αν πρέπει να είμαστε
περήφανοι που είμαστε Έλληνες. Την απάντηση θα τη βρείτε στις σελίδες του
βιβλίου, στους ανθρώπους που δίπλα σας μοχθούν για την επιβίωση με αξιοπρέπεια,
στα παιδιά μας που είναι περιζήτητοι επιστήμονες, στις μανάδες μας που έμαθαν
μόνο να προσφέρουν, αλλά και στα λόγια μιας ηρωΐδας του βιβλίου: «Είναι κάποιος
περήφανος εδώ στην Ελλάδα γιατί μπορεί και μιλάει και λέει ελεύθερα τη γνώμη
του.»
Ευχαριστώ τους ανθρώπους
του Πολιτιστικού αντίλογου, ιδιαίτερα τον Ανδρέα του «Κύματος». Ευχαριστώ τον
Κώστα γιατί με το βιβλίο του πέρασα θαυμάσια κάποιες μέρες της ζωής μου.
Ευχαριστώ όλους εσάς για το χρόνο σας.
Μουρδουκούτα Παναγιώτα,
φιλόλογος
.jpg)
